Letter Never Sent (1960)

Yan در سال 1960، فیلم «نامه‌ای که هرگز ارسال نشد» (به کارگردانی میخائیل کالاتوزوف) به عنوان یک اثر کنجکاوی‌برانگیز و پرمعنا شناخته می‌شود. این فیلم به طور همزمان یک داستان ماجراجویانه هیجان‌انگیز، یک کلاس درس در فیلمبرداری، ادای احترام به روحیه جمع‌گرایی و همچنین یک زیر سؤال بردن کامل از ارزش‌های آشکار و بیان شده آن است.

داستان فیلم درباره چهار کاوشگر شوروی است که در جستجوی ذخایر الماس در بیابان‌های سیبری هستند. این روایت در ظاهر شبیه به یک نسخه ضد «گنج‌های سیرا مادره» است، زیرا هدفش نشان دادن نجابت روح انسان است، نه ضعف‌های ذاتی و طمع کشنده‌ای که در فیلم «مادره» به تصویر کشیده شده بود. اگرچه فیلم در دوران پس از استالین و در دوره خروشچفی ساخته شد، اما به شدت به آرمان‌های هنری رئالیسم سوسیالیستی پایبند است و ارزش‌های «شوروی» همچون از خودگذشتگی، اراده و شور سیاسی را به تصویر می‌کشد. اما اگر به دقت نگاه کنید، فیلم پیام‌های دیگری نیز دارد.

کالاتوزوف تجربه زیادی در ارائه ایده‌های خود به گونه‌ای که در چارچوب‌های رسمی مورد پسند قرار گیرد، داشت. در سال 1931، او فیلم «میخ در چکمه» را ساخت که یک کمدی صامت درباره یک سرباز ناتوان بود که به طور ناخواسته تلاش جنگی روسیه را تخریب می‌کرد. این فیلم مقامات را ناراضی کرد و منجر به تعلیق هفت ساله او از فعالیت‌های خلاقانه شد. پس از بازگشت، کالاتوزوف به طور کامل به حالت وفادار به اصول شوروی بازگشت و فیلم‌هایی همچون «بال‌های پیروزی» و «گردبادهای خصمانه» را ساخت.

با شروع فرایند د-استالینیزاسیون در سال 1956، فضای خلاقانه در روسیه کمی بازتر شد. امکان داشت که داستان‌ها به شخصیت‌ها بپردازند و به ابهامات و اختلافات درونی نیز توجه کنند. در سه فیلم آخر خود با تم‌های کمونیستی، کالاتوزوف توانست از سبک خشک و رسمی فاصله بگیرد و سینمای خود را با دوربین آزاد، فیلمنامه‌های بلندپروازانه و ایده‌های خطرناک تقویت کند.

در این فیلم، کالاتوزوف که خود از فیلمبرداران حرفه‌ای بود، از کمک بی‌اندازه‌ی فیلمبردار ماهر خود، سرگئی اوروسفسکی، بهره برد. آنها نه تنها ترکیب‌بندی‌های قوی و جلوه‌های شگفت‌انگیزی با نور خلق کردند، بلکه برداشت‌های طولانی و بدون توقفی را ترتیب دادند که مفهوم رایج اثر کولشوف (که معتقد بود احساسات و پاسخ مخاطب بیشتر از طریق انتخاب‌های تدوینی تعیین می‌شود) را به چالش کشید.

در فیلم «نامه‌ای که هرگز ارسال نشد»، هر صحنه سه وظیفه را انجام می‌دهد: خدمت به داستان، ایجاد معنی در سطح تمثیلی، و وجود به عنوان تصاویری خالص و زیبا. این نوع زیبایی در دوران استالین به عنوان «فرمالیسم» بی‌فایده و بورژوازی محکوم می‌شد، اما با کاهش محدودیت‌ها، کالاتوزوف توانست از لذت ناب تصویرسازی بهره ببرد. فیلمبرداری سیاه و سفید تمرکز بیننده را به شکل، حجم، حرکت و احساسات معطوف می‌کند.

داستان فیلم با یک متن مقدماتی شروع می‌شود که به شجاعت تقدیم شده و ما را محکم در ژانر داستان‌های قهرمانی شوروی قرار می‌دهد. صحنه‌ی افتتاحیه یک برداشت از بالای هلیکوپتر است که چهار شخصیت اصلی را نشان می‌دهد که شادمانه به هلیکوپتری که آنها را در لبه بیابان رها کرده، دست تکان می‌دهند.

چهار شخصیت اصلی فیلم به ظاهر یک تیم ماجراجویانه‌ی معمولی هستند: سرگئی، تاتیانا و آندری که یک زوج زمین‌شناس هستند، و رهبر عاقل و منطقی تیم، سابینین، که نامه ناتمام او به همسرش نیز به عنوان یک ابزار روایتی عمل می‌کند.

این چهار نفر بلافاصله در چهار عنصر طبیعی غوطه‌ور می‌شوند: زمین، هوا، آتش و آب. در حالی که سفر بهاری آنها به تابستان و پاییز می‌کشد، آنها دیگر در برابر مناظر باشکوه قرار نمی‌گیرند، بلکه درون آن به دام می‌افتند، گاهی در انتهای خندق‌های اکتشافی که شبیه به قبرها هستند.

با ادامه سفر آنها، برداشت‌های طولانی فیلم افسرده‌تر می‌شود و شخصیت‌ها در برابر چشمان مخاطب دست و پا می‌زنند و در میان درختان و بوته‌های بی‌برگ به دام می‌افتند. جستجوی مشعل‌دار در شب طوفانی، تقریباً شبیه به نمایشنامه شاه لیر است.

در پایان فیلم، ناامیدی بصری به طور کامل محتوای ایدئولوژیک فیلم را زیر سؤال می‌برد. در لبه مرگ، چشم‌انداز سابینین نه نجات شخصی، بلکه پیشرفت صنعتی است. این ایده به طرز خنده‌داری بی‌معنی است. هنگامی که پایان خوش غیرمنتظره و بعید رخ می‌دهد، دوربین به تدریج از صحنه فاصله می‌گیرد تا جایی که تنها چیزی که باقی می‌ماند، هیچ‌چیز است.
06 شهریور 1403, 16:13 ب.ظ

Yan ممنون از دستاندرکاران کینگ مووی که این فیل ارزشمند رو به مجموعه سایت اضافه کردن
06 شهریور 1403, 15:52 ب.ظ